Προσβασιμότητα ατόμων με ειδικές ανάγκες στην εξΑΕ
Εικόνα 2: Η δυνατότητα διατήρησης ή/και καλλιέργειας των λειτουργιών αυτονομίας μέσω εύχρηστων εκπαιδευτικών πλατφορμών και εκπαιδευτικών εργαλείων αποτελώντας μέσο αναψυχής και βελτίωσης της ποιότητας ζωής των ανθρώπων με ειδικές ανάγκες.(https://www.google.com/imgres?imgurl=https://www.trp.gr/wp-content/uploads/2024/02/DALL%25C2%25B7E-2024-02-27-12.01.53-Design-a-simplified-image-focusing-on-the-theme-of-web-accessibility-for-individuals-with-disabilities.-This-image-should-feature-a-single-person-usin.webp&imgrefurl=https://www.trp.gr/prosbasimotita-amea-istoselida/&h=1024&w=1024&tbnid=jIJ4F-w7vminxM&source=sa.im&tbnh=225&tbnw=225&usg=AI4_-kQio3Ls_e7cX1MvXhvt-gQRyw0EPQ&vet=1&docid=ooC_sD-JWVN66M)
Η έννοια και η σημασία της προσβασιμότητας των ατόμων με ειδικές ανάγκες στην εξΑΕ!
Η έννοια της προσβασιμότητας σχετίζεται άμεσα με την εξασφάλιση και κατοχύρωση του δικαιώματος της ισότητας πρόσβασης σε εκπαιδευτικά ιδρύματα. Στο πλαίσιο της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης η σημασία της προσβασιμότητας σχετίζεται με την παροχή κατάλληλου και εύστοχου εκπαιδευτικού υλικού, εύχρηστων εκπαιδευτικών πλατφορμών και εκπαιδευτικών εργαλείων που δύνανται να χρησιμοποιηθούν από όλα τα άτομα τυπικά και μη, καθώς κάθε άτομο με αναπηρία οφείλει να αναπτύξει τις αντίστοιχες αξίες, πεποιθήσεις και προσόντα που θα διευκολύνει την προσαρμογή του στον κόσμο. Κατά αυτόν τον τρόπο μειώνονται αρχικά οι εκπαιδευτικές ανισότητες ενώ στην συνέχεια επέρχεται και η κοινωνική ένταξη με την ενεργό συμμετοχή στα κοινά και την προώθηση των συμφερόντων όλων.
Πηγές: Γκογκορώσης, Θ. (2023). Τεχνολογίες πολυμέσων για την εκπαίδευση ατόμων με αναπηρία. (https://polynoe.lib.uniwa.gr/xmlui/bitstream/handle/11400/4386/%ce%94%ce%b9%cf%80%ce%bb%cf%89%ce%bc%ce%b1%cf%84%ce%b9%ce%ba%ce%ae%20%ce%b5%cf%81%ce%b3%ce%b1%cf%83%ce%af%ce%b1%20%ce%98%cf%89%ce%bc%ce%ac%cf%82%20%ce%93%ce%ba%ce%bf%ce%b3%ce%ba%ce%bf%cf%81%cf%8e%cf%83%ce%b7%cf%82.pdf?sequence=1&isAllowed=y)
Μανουσαρίδου, Μ. Η επίδραση της εξωστρέφειας/εσωστρέφειας των ατόμων με αναπηρία στην ετοιμότητα και τις στάσεις τους για την Εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση. (https://dspace.lib.uom.gr/bitstream/2159/26892/1/ManousaridouMariaMsc2022.pdf )
Παπαδομανωλάκη, Σ., & Απαλαγάκη, Μ. (2020). Φοιτητές με αναπηρία στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. (https://apothesis.lib.hmu.gr/bitstream/handle/20.500.12688/9729/ApalagakiMarina_PapadomanolakiStyliani2020.pdf?sequence=1&isAllowed=y)
Εικόνα 3: H ισότιμη παροχή ευκαιριών εξασφαλίζει την συμπερίληψη των ατόμων με ειδικές ανάγκες αναδεικνύοντας τις επαγγελματικές τους δυνατότητες και την καλλιέργεια βασικών δεξιοτήτων που θα τους διευκολύνουν στην καθημερινότητα. (https://img.freepik.com/free-photo/paralyzed-businesswoman-wheelchair-typing-marketing-strategy-working-company_482257-18795.jpg?t=st=1717262934~exp=1717266534~hmac=de076c56e9189c7e11fc871109ca0f2f2a6e66bff18c04f3805235d3544716ec&w=740)
Ανασταλτικοί παράγοντες - εμπόδια στην ένταξη των ατόμων με ειδικές ανάγκες στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση!
Η πρόσβαση στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση για τα άτομα με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες πολλές φορές τείνει να έρχεται αντιμέτωπη με σοβαρά ζητήματα που αποτελούν τροχοπέδη της εξασφάλισης της ισότητας και του καθολικού σχεδιασμού συμπερίληψης όλων των ατόμων στο πανανθρώπινο δικαίωμα συμμετοχής στην εκπαιδευτική διαδικασία. Πιο αναλυτικά, οι κύριοι ανασταλτικοί παράγοντες είναι :
1. Τεχνολογικά Ζητήματα
Πηγή : Σταμπολτζή, Α. Λ., Γιαννούλας, Ά., & Καλαματιανός, Α. (2020). Η εμπειρία της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης φοιτητών με μαθησιακές δυσκολίες ή αναπηρία στην περίοδο του COVID-19: Μια πιλοτική έρευνα. Έρευνα στην Εκπαίδευση, 9(1), 140-157. (https://ejournals.epublishing.ekt.gr/index.php/hjre/article/view/24497)
2. Παιδαγωγικοί λόγοι
Πηγή : Σταμπολτζή, Α. Λ., Γιαννούλας, Ά., & Καλαματιανός, Α. (2020). Η εμπειρία της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης φοιτητών με μαθησιακές δυσκολίες ή αναπηρία στην περίοδο του COVID-19: Μια πιλοτική έρευνα. Έρευνα στην Εκπαίδευση, 9(1), 140-157. (https://ejournals.epublishing.ekt.gr/index.php/hjre/article/view/24497)
3. Προσωπικοί & Κοινωνικοί λόγοι
Πηγή: Κρητικού, Σ., & Κουτσούμπα, Μ. Ι. (2011). Ανοικτή και εξ Αποστάσεως τριτοβάθμια Εκπαίδευση και Άτομα με Αναπηρία. Η Περίπτωση του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου. Ανοικτή Εκπαίδευση: το περιοδικό για την Ανοικτή και εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση και την Εκπαιδευτική Τεχνολογία, 7(2), 88-98. (https://ejournals.epublishing.ekt.gr/index.php/openjournal/article/view/9779)
4. Οικονομικοί Λόγοι
Πηγή : Σταμπολτζή, Α. Λ., Γιαννούλας, Ά., & Καλαματιανός, Α. (2020). Η εμπειρία της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης φοιτητών με μαθησιακές δυσκολίες ή αναπηρία στην περίοδο του COVID-19: Μια πιλοτική έρευνα. Έρευνα στην Εκπαίδευση, 9(1), 140-157. (https://ejournals.epublishing.ekt.gr/index.php/hjre/article/view/24497)
Λήψη αποφάσεων από πλευράς κρατών για άρση των ανασταλτικών εμποδίων ένταξης στην εξΑΕ!
Προκειμένου να επέλθει η άρση των παραπάνω εμποδίων πρόσβασης των ατόμων με ειδικές ανάγκες στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση, πρέπει να θεσμοθετούν εκ μέρους των κρατών αλλαγές σε διάφορους τομείς όπως π.χ. η εκπαίδευση, ο τεχνολογικός εξοπλισμός, το νομοθετικό πλαίσιο κ.τ.λ.
Σε επίπεδο εκπαίδευσης:
Πηγή: Καρακιόζης, Κ., & Παπακίτσος, Ε. Χ. (2022). Προδιαγραφές και Διαδικασίες Ανάπτυξης Εκπαιδευτικού Λογισμικού για Μαθητές με Αναπηρία και/ή με Ειδικές Εκπαιδευτικές Ανάγκες. Ανοικτή Εκπαίδευση: το περιοδικό για την Ανοικτή και εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση και την Εκπαιδευτική Τεχνολογία, 18(1), 151-164.(https://ejournals.epublishing.ekt.gr/index.php/openjournal/article/view/26771/23151)
Εικόνα 4: Δημιουργία νέων προγραμμάτων σπουδών ευέλικτων και προσαρμοσμένων στις ανάγκες των εκπαιδευομένων.(https://img.freepik.com/free-photo/close-up-woman-online-class_23-2148888816.jpg?t=st=1717261980~exp=1717265580~hmac=6088e8ad303b8dee5fd6da166d684e45bdb5e37c7e06d958507f69c3afa71247&w=74)
Σε επίπεδο νομοθετικού πλαισίου:
Πηγή: Μανουσαρίδου, Μ. Η επίδραση της εξωστρέφειας/εσωστρέφειας των ατόμων με αναπηρία στην ετοιμότητα και τις στάσεις τους για την Εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση. (https://dspace.lib.uom.gr/bitstream/2159/26892/1/ManousaridouMariaMsc2022.pdf )
Εικόνα 5: Σε επίπεδο νομοθετικού πλαισίου: Κατοχύρωση δυνατότητας πρόσβασης όλων των ανθρώπων τυπικής ή μη τυπικής ανάπτυξης στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση. (https://img.freepik.com/free-vector/patent-law-concept-illustration_23-2148693579.jpg?t=st=1717262324~exp=1717265924~hmac=27f908e9bbe32978d24ba1f46cc254e2416f65b67e4d9200ead4215cdddd75a2&w=74)
Σε επίπεδο τεχνολογικού εξοπλισμού:
Πηγή: Καρακιόζης, Κ., & Παπακίτσος, Ε. Χ. (2022). Προδιαγραφές και Διαδικασίες Ανάπτυξης Εκπαιδευτικού Λογισμικού για Μαθητές με Αναπηρία και/ή με Ειδικές Εκπαιδευτικές Ανάγκες. Ανοικτή Εκπαίδευση: το περιοδικό για την Ανοικτή και εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση και την Εκπαιδευτική Τεχνολογία, 18(1), 151-164.(https://ejournals.epublishing.ekt.gr/index.php/openjournal/article/view/26771/23151)
Εικόνα 6: Σε επίπεδο τεχνολογικού εξοπλισμού: Παροχή εκπαιδευτικών πλατφορμών από τους εκπαιδευτικούς φορείς που να είναι προσβάσιμες από διάφορες συσκευές (κινητά τηλέφωνα, tablet κ.τ.λ.) (https://img.freepik.com/free-photo/handicapped-using-smartphone_1098-15022.jpg?t=st=1717265029~exp=1717268629~hmac=9db61d014c2673659256e457e1fb4af85925e62335f170a10cdece25ed4d59d8&w=360)
Σε κοινωνικό επίπεδο:
Πηγή: Καρακιόζης, Κ., & Παπακίτσος, Ε. Χ. (2022). Προδιαγραφές και Διαδικασίες Ανάπτυξης Εκπαιδευτικού Λογισμικού για Μαθητές με Αναπηρία και/ή με Ειδικές Εκπαιδευτικές Ανάγκες. Ανοικτή Εκπαίδευση: το περιοδικό για την Ανοικτή και εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση και την Εκπαιδευτική Τεχνολογία, 18(1), 151-164.(https://ejournals.epublishing.ekt.gr/index.php/openjournal/article/view/26771/23151)
Παπαδομανωλάκη, Σ., & Απαλαγάκη, Μ. (2020). Φοιτητές με αναπηρία στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. (https://apothesis.lib.hmu.gr/bitstream/handle/20.500.12688/9729/ApalagakiMarina_PapadomanolakiStyliani2020.pdf?sequence=1&isAllowed=y)
Εκπαιδευτικά εργαλεία που ευνοούν την προσβασιμότητα των ατόμων με ειδικές ανάγκες στην εξΑΕ!
Μερικά από τα εκπαιδευτικά εργαλεία που μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο την εξ αποστάσεως διδασκαλία των ατόμων με ειδικές ανάγκες είναι :
1. Η χρήση ηλεκτρονικών οθονών Braille (Braille Displays) από τους εκπαιδευτικούς φορείς που δύνανται με μηχανικό τρόπο να αποτυπώνουν πλαστικές ή μεταλλικές ακίδες για να αποτυπωθεί η γραφή για τα άτομα με προβλήματα όρασης. Φυσικά, το κόστος τους είναι αρκετά υψηλό, χωρίς κάποια επιχορήγηση.
Εικόνα 7: Στην εικόνα παρουσιάζεται μία συσκευή η οποία συνδέεται μέσω usb με τον υπολογιστή και οι χρήστες με προβλήματα όρασης μπορούν να διαβάσουν μέσω αυτής το κείμενο (https://en.wikipedia.org/wiki/Refreshable_braille_display#/media/File:Plage-braille.jpg)
Πηγή: Φύτρος, Κ. (2005). Προσβασιμότητα για άτομα με ειδικές ανάγκες στο σχολικό εργαστήριο. Συνέδρια της Ελληνικής Επιστημονικής Ένωσης Τεχνολογιών Πληροφορίας & Επικοινωνιών στην Εκπαίδευση, 580-595. (https://eproceedings.epublishing.ekt.gr/index.php/cetpe/article/download/6352/5979)
2. Το Λογισμικό Μεγέθυνσης οθόνης (Screen Magnifiers) συνδέεται με την μεγέθυνση του περιεχομένου της οθόνης του υπολογιστή βοηθώντας τα άτομα με προβλήματα όρασης να ανταποκριθούν στην αναγνώριση εικόνων και λέξεων. Πολλές φορές διευκολύνουν τους χρήστες στην εναλλαγή των χρωμάτων ώστε να μην τους ενοχλούν στην ανάγνωση (π.χ. από μαύρο σε άσπρο και το αντίστροφο).
Πηγή: Φύτρος, Κ. (2005). Προσβασιμότητα για άτομα με ειδικές ανάγκες στο σχολικό εργαστήριο. Συνέδρια της Ελληνικής Επιστημονικής Ένωσης Τεχνολογιών Πληροφορίας & Επικοινωνιών στην Εκπαίδευση, 580-595. (https://eproceedings.epublishing.ekt.gr/index.php/cetpe/article/download/6352/5979)
Εικόνα 8: Ένα διασκεδαστικό σκίτσο που αποτυπώνει με παιχνιδιάρικο τρόπο έναν Λογισμικό Μεγέθυνσης Οθόνης.(https://www.google.gr/search?q=Screen+Magnifiers&sca_esv=8a8b6d08bdc6c0cb&udm=2&biw=1366&bih=607&sxsrf=ADLYWIJou6V49K7aBbqZbwgemILOy4L_Yw%3A1717337525420&ei=tX1cZp2aGaeF9u8PnriYsA8&ved=0ahUKEwjdyKXpjL2GAxWngv0HHR4cBvYQ4dUDCBA&uact=5&oq=Screen+Magnifiers&gs_lp=Egxnd3Mtd2l6LXNlcnAiEVNjcmVlbiBNYWduaWZpZXJzMgQQIxgnMgcQABiABBgTMggQABgTGAUYHjIIEAAYExgFGB4yCBAAGBMYBRgeMggQABgTGAgYHkj7A1AAWABwAHgAkAEAmAGEAaABhAGqAQMwLjG4AQPIAQD4AQL4AQGYAgGgArMBmAMAkgcDMC4xoAfZBA&sclient=gws-wiz-serp#vhid=yiNPUWWZhLVlXM&vssid=mosaic)
3. Οι Αναγνώστες Οθόνης (Screen Readers) είναι προγράμματα που διευκολύνουν τον τυφλό ή περιορισμένης όρασης χρήστη διαβάζοντας αντί εκείνου το κείμενο που εμφανίζεται στην οθόνη του.
Πηγή: Κουρουπέτρογλου, Γ. Θ. (2004). Οι Τεχνολογίες Πληροφορικής στην Ενταξιακή Εκπαίδευση των Τυφλών Μαθητών. Στο Α. Ζώνιου-Σιδέρη & Η. Σπανδάγου (Επιμ.) Εκπαίδευση και τύφλωση: Σύγχρονες τάσεις και προοπτικές, 201-210.(https://speech.di.uoa.gr/sppages/spppdf/EllinikaGrammata2004.pdf)
Εικόνα 9: Ένα σκίτσο που αποτυπώνει έναν άνθρωπο με προβλήματα όρασης να ακούει το κείμενο που ένας τυπικός άνθρωπος θα διάβαζε (συμπερίληψη με την χρήση πρόσθετων εκπαιδευτικών εργαλείων)(https://www.deque.com/blog/dont-screen-readers-read-whats-screen-part-1-punctuation-typographic-symbols/)
4. Ειδικά σχεδιασμένα τεχνολογικά μέσα όπως ποντίκια ή πληκτρολόγια για άτομα με ειδικές ανάγκες.
Πηγή: Γρίβας, Π. (2020). Οι νέες Τεχνολογίες Πληροφορίας και Επικοινωνίας στην Ειδική Αγωγή.(http://nestor.teipel.gr/xmlui/bitstream/handle/123456789/18767/%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20.pdf?sequence=1)
Εικόνα 10: Χρωματιστά πληκτρολόγια και ποντίκια Η/Υ για άτομα με προβλήματα όρασης και κίνησης.(https://meallamatia.gr/dpth-isotimi-prosvasi-gia-olous-tous-foitites-mesa-apo-ti-domi-symvouleftikis-kai-prosvasimotitas/)
5. Eφαρμογες μετατροπής ομιλίας σε κείμενο όπως το MS teams
https://en.wikipedia.org/wiki/File:Microsoft_Office_Teams_(2018%E2%80%93present).svg
.svg){kind=link}
6. Eφαρμογές οι οποίες μετατρέπουν την ομιλία σε υπότιτλους σε πραγματικό χρόνο όπως το Zoom.
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/7b/Zoom_Communications_Logo.svg
7. Βίντεο με διερμηνείς νοηματικής γλώσσας.
