Καθότι σχετικά πρόσφατος όρος, η παιχνιδοποίηση συγχέεται επίσης αρκετές φορές με τα ψηφιακά παιχνίδια καθ’ αυτά, με τα σοβαρά παιχνίδια, ή με προγράμματα επιβράβευσης. Τα σοβαρά παιχνίδια μάλιστα, εντάσσονται από κάποιους (π.χ.Kapp, 2012) μέσα στο ευρύτερο πλαίσιο της παιχνιδοποίησης. Πράγματι, υπάρχουν ορισμένα κοινά χαρακτηριστικά μεταξύ των παραπάνω, τα οποία πιθανόν να μπορούν να δημιουργήσουν σύγχυση: 1. τόσο η παιχνιδοποίηση όσο και τα ψηφιακά, τα σοβαρά παιχνίδια και τα προγράμματα επιβράβευσης δεσμεύουν την προσοχή και τη συμμετοχή του κοινού εθελούσια 2. έχουν παρόμοια μηχανική (game mechanics) και όλα τους περιλαμβάνουν τα στοιχεία της αλληλεπίδρασης και της εξέλιξης σε επίπεδα (Burke, 2016).
Η βασική διαφοροποίηση μεταξύ τους είναι ο σκοπός τους (Burke, 2016). Σκοπός των ψηφιακών παιχνιδιών είναι η διασκέδαση, ενώ των σοβαρών παιχνιδιών είναι η εκπαίδευση. Τα προγράμματα επιβράβευσης στοχεύουν στο κέρδος ή την αποζημίωση των συμμετεχόντων. Η παιχνιδοποίηση αντίθετα, έχει ως κύριο στόχο της την αύξηση του κινήτρου, και την ενίσχυση μιας συγκεκριμένης συμπεριφοράς. Επιπλέον, τα σοβαρά παιχνίδια είναι ολοκληρωμένα οργανικά και λειτουργικά παιχνίδια (Blumberg, Almonte, Anthony & Hashimoto, 2013, Michael & Chen, 2005), ενώ τα παιχνιδοποιημένα συστήματα ενσωματώνουν συγκεκριμένα μόνο σχεδιαστικά χαρακτηριστικά των ψηφιακών παιχνιδιών (Walz & Deterding, 2015).
Στην πραγματικότητα, παιχνιδοποίηση είναι η διαδικασία της προσαρμογής μιας καθημερινής κατάστασης άσχετης με το ψηφιακό παιχνίδι σε μια πληθώρα στοιχείων του ψηφιακού παιχνιδιού (Arnold, 2014). Πρόκειται, δηλαδή, για τη διαδικασία προσδιορισμού των στοιχείων των ψηφιακών παιχνιδιών που τα κάνουν διασκεδαστικά και κινητοποιούν τους χρήστες να τα παίζουν, και έπειτα την εφαρμογή αυτών των στοιχείων σε ένα πλαίσιο εκτός παιχνιδιών, με σκοπό τόσο τη γνωστική, κοινωνική και συναισθηματική ανάπτυξη των συμμετεχόντων, όσο και την προώθηση θεμιτών συμπεριφορών. Στόχος της παιχνιδοποίησης είναι να δημιουργήσει ή να αλλάξει μια εμπειρία κατά τέτοιο τρόπο, ώστε αυτή να υποκινεί στο υποκείμενο το ενδιαφέρον,και να του προκαλεί παρόμοια συναισθήματα με αυτά που προκαλούν τα ψηφιακά παιχνίδια (Alhammad & Moreno, 2018).
Η σύζευξη των χαρακτηριστικών του ψηφιακού παιχνιδιού που το κάνουν θελκτικό για τους χρήστες, με την εκάστοτε διαδικασία τυπικής ή άτυπης μάθησης περιλαμβάνει στοιχεία που έχουν να κάνουν με τη δομή (framework) και τη μηχανική (mechanics) του παιχνιδιού (Johnsonetal, 2013).
Συγκεκριμένα, η παιχνιδοποίηση αφορά τη χρήση τόσο της αισθητικής (game aesthetics) και του τρόπου σκέψης (game thinking), όσο και της μηχανικής των ψηφιακών παιχνιδιών (game mechanics), σε περιβάλλοντα άσχετα με το ψηφιακό παιχνίδι αυτό καθ’ αυτό, με σκοπό τη δέσμευση της προσοχής του κοινού, την κινητοποίηση της δράσης, την προώθηση της μάθησης και την επίλυση προβλημάτων (Kapp,2012). Η αισθητική των ψηφιακών παιχνιδιών ως όρος, περιγράφει την εμφάνιση του ψηφιακού περιβάλλοντος (γραφικά, χρώματα, φωτισμοί κ.λπ.), τα πρώτα, δηλαδή, στοιχεία που θα προσέξει ο χρήστης στην αρχική του αλληλεπίδραση με το ψηφιακό παιχνίδι (Kapp, 2012). Η σημασία της αισθητικής έγκειται στον συναισθηματικό αντίκτυπο που προκαλεί στους χρήστες η αλληλεπίδρασή τους με το ψηφιακό παιχνίδι, καθώς και στους παράγοντες του ψηφιακού παιχνιδιού που εγείρουν στους χρήστες την αίσθηση της διασκέδασης(fun). Οι παράγοντες αυτοί, όπως έχουν καταγραφεί από τους Hunicke, LeBlanc και Zubek (2004), είναι η αίσθηση (sensation),η πρόκληση, η ανακάλυψη, η κοινότητα (fellowship), η έκφραση, η φαντασία, η υποταγή (submission) και η αφηγηματικότητα (narrative).
Ο τρόπος σκέψης του ψηφιακού παιχνιδιού, που ίσως να είναι και το πιο σπουδαίο συστατικό στοιχείο της παιχνιδοποίησης σύμφωνα με τον Kapp (2012), είναι η μεταφορά στοιχείων ανταγωνισμού, συνεργασίας, ανακάλυψης και αφήγησης (storytelling) σε μια συνηθισμένη δραστηριότητα, ώστε να τη μετατρέψει σε παιχνίδι (Kim, 2011).
Ο τρόπος σκέψης του ψηφιακού παιχνιδιού, ως έννοια, θυμίζει τον όρο της παιγνιώδους διάθεσης (playfulness), που οφείλει να διέπει το οποιοδήποτε παιχνίδι προκειμένου αυτό να προσφέρει τα αναπτυξιακά του οφέλη (Howard, Bellin & Rees, 2002).
Πρόκειται για την ψυχική διάθεση με την οποία αντιμετωπίζει κανείς μια δραστηριότητα, παιγνιώδη ή μη, η οποία θα καθορίσει πόσο διασκεδαστική θα είναι γι’ αυτόν η συγκεκριμένη δραστηριότητα, κι επομένως, πόσο θα τον ωφελήσει. Μηχανική του ψηφιακού παιχνιδιού είναι τα συστατικά του εκείνα που καθορίζουν πώς αυτό παίζεται (επιτρεπτές δράσεις και συμπεριφορές), στο επίπεδο των αλγορίθμων και της αναπαράστασης δεδομένων (Hunicke, LeBlanc, & Zubek, 2004). Είναι ουσιαστικά οι φυσικοί κανόνες που διέπουν το ψηφιακό περιβάλλον, επιτρέποντας στον χρήστη να το χειριστεί μόνο με συγκεκριμένους τρόπους που έχουν ήδη προβλεφθεί από τους δημιουργούς
Views: 12