ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΛΟΓΟΥ ΣΤΗ Γ΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Συχνά εκφραστικά λάθη

Ας δούμε τα πιο συχνά εκφραστικά λάθη που κάνουμε στον γραπτό αλλά και προφορικό μας λόγο στα παρακάτω ολιγόλεπτα βίντεο, προκειμένου να τα αποφεύγουμε από δω και πέρα.

Συχνά εκφραστικά λάθη- Μέρος 1

Συχνά εκφραστικά λάθη- Μέρος 2

Αρετές μιας παραγράφου

Θα προτείναμε τον παρακάτω πίνακα να τον εκτυπώσετε και τον έχετε στο γραφείο σας. Κάθε φορά που έχετε να γράψετε μία παράγραφο, συμβουλευτείτε τις παρακάτω αρετές!

Στοιχεία επικοινωνιακού πλαισίου για το κάθε είδος κειμένου

Τα κείμενα που θα ζητηθούν από εσάς τους μαθητές της Γ΄ Γυμνασίου είναι ενταγμένα συνήθως σε ένα πλαίσιο επικοινωνίας. Για να επιτύχετε αυτόν τον επικοινωνιακό στόχο όσο το δυνατόν καλύτερα είναι σημαντικό να γνωρίζετε τα ιδιαίτερα γνωρίσματα κάθε κειμενικού είδους. Αναλυτικότερα, τα κειμενικά είδη είναι:

• Άρθρο
• Επιστολή
• Ομιλία- Εισήγηση

• Δοκίμιο Πειθούς

Μπορείτε να ανατρέξετε στο υλικό της φιλολόγου, κυρίας Κάππου Μαρίας πατώντας στον σύνδεσμο Επικοινωνιακά-χαρακτηριστικά-πίνακες.pdf (mariakappou.gr). Μπορείτε, επίσης, να παρακολουθήσετε το ολιγόλεπτο βίντεο για τα χαρακτηριστικά της ομιλίας- εισήγησης, πατώντας στον σύνδεσμο  Η ομιλία| Επικοινωνιακό πλαίσιο - YouTube

Μπορείτε  να αναρτήσετε σε σχόλιο παρακάτω, αν θέλετε, ένα παράδειγμα για το κάθε κειμενικό είδος!

Ειρήνη- Πόλεμος

Προτού προσεγγιστεί η επιχειρηματολογία αυτής της θεματικής ενότητας, αξίζει να παρακολουθήσετε μια ιστορία που θα σας εκπλήξει πατώντας στον σύνδεσμο ActionAid: Μια ιστορία που θα σε εκπλήξει - YouTube .

Ειρήνη

Θετικά αποτελέσματα

• Στο άτομο: αίσθημα ασφάλειας και ψυχικής ισορροπίας
• Στον κοινωνικό τομέα: κοινωνική ευρυθμία
• Στον οικονομικό τομέα: ανάπτυξη
• Στον πολιτιστικό τομέα ανάπτυξη των γραμμάτων και των τεχνών
• Στον πολιτικό τομέα: εδραίωση της δημοκρατίας
• Στο φυσικό περιβάλλον: προστασία περιβάλλοντος από τη χρήση χημικών και πυρηνικών όπλων

Πόλεμος

Επιπτώσεις

• Στο άτομο: απώλεια ανθρώπινων ζωών, τραυματισμοί, αίσθημα φόβου και απειλής
• Στον κοινωνικό τομέα: διάσπαση κοινωνικής συνοχής, κατάλυση αξιών, επικράτηση ανασφάλειας
• Στην οικονομικό τομέα: επικράτηση φτώχειας
• Στον πολιτιστικό τομέα: στασιμότητα
• Στον πολιτικό τομέα: καταστρατήγηση δημοκρατικών αρχών
• Στο φυσικό περιβάλλον: καταστροφή από τη χρήση όπλων πυρηνικών και χημικών

Ρατσισμός

Αιτίες

• Άτομο: συχνά διακατέχεται από ανασφάλειες και συμπλέγματα κατωτερότητας
• Φορείς Αγωγής: η οικογένεια συχνά διαιωνίζει στερεότυπα και προκαταλήψεις και το σχολείο σε πολλές περιπτώσεις ενισχύει τις διακρίσεις
• Κοινωνία: οι κοινωνικές ανισότητες καλλιεργούν αισθήματα εχθρότητας
• Οικονομικά και πολιτικά συμφέροντα: δεν είναι λίγες οι φορές που σκόπιμα καλλιεργείται εχθρότητα εις βάρος άλλων λαών ή κοινωνικών ομάδων, προκειμένου να εξυπηρετηθούν συγκεκριμένα συμφέροντα

Συνέπειες ρατσισμού

• Στο άτομο: βία, απομόνωση, επιθετικότητα, θλίψη, ανασφάλεια
• Στην κοινωνία: περιθωριοποίηση, κοινωνικός αποκλεισμός, παραβίαση ανθρώπινων δικαιωμάτων
• Σε διεθνές επίπεδο: υπονόμευση παγκόσμιας ειρήνης με αποτέλεσμα να καθίσταται επισφαλής

Τρόποι αντιμετώπισης

• Άτομο: ενσυναίσθηση, ανάληψη προσωπικής ευθύνης
• Φορείς αγωγής: η οικογένεια και το σχολείο να προάγει την ανθρωπιστική παιδεία και την καλλιέργεια ηθικών αξιών
• Πολιτεία: να εφαρμόζει πολιτική που εντάσσει στην κοινωνία τις περιθωριοποιημένες κοινωνικές ομάδες
• Διεθνείς οργανισμοί: επιβολή κυρώσεων σε όσους καταστρατηγούν τα ανθρώπινα δικαιώματα

Έχει ενδιαφέρον να παρακολουθήσετε το παρακάτω κοινωνικό πείραμα Ρατσιστική επίθεση σε στάση λεωφορείου (κοινωνικό πείραμα) (youtube.com) και να μας γράψετε στα σχόλια πώς θα αντιδρούσατε εσείς, αν ήσασταν θεατές στο συμβάν στη στάση του λεωφορείου!

Γλώσσα- Γλωσσική κρίση

Αξία της γλώσσας

• επικοινωνία
• κοινωνικοποίηση
• ψυχική ισορροπία
• πνευματική καλλιέργεια
• διαφύλαξη της πολιτιστικής κληρονομιάς

Αιτίες - παράγοντες που φθείρουν την ελληνική γλώσσα

• Μ.Μ.Ε.
• Διαδίκτυο
• Ξενομανία
• Κρίση και δυσλειτουργία της παιδείας
• Ιεράρχηση αξιών του ανθρώπου

Ακούγοντας το παρακάτω τραγούδι Mi Ultimo Tango en Atenas_APURIMAC feat ΕΛΛΗ ΠΑΣΠΑΛΑ_Official Video (youtube.com) έχει ενδιαφέρον να γράψετε στα σχόλια, τι παρατηρείτε για την ελληνική γλώσσα;

Πιθανά θέματα εκθέσεων

1. «Το σχολείο σας συμπράττει με ένα ξένο σχολείο στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος συνεργασίας σχολείων. Οι Ευρωπαίοι μαθητές είναι πιθανό να γνωρίζουν τον Παρθενώνα και το Σωκράτη, αλλά μάλλον αγνοούν την εικόνα της σύγχρονης Ελλάδας. Γράψτε τους μια επιστολή, με την οποία να τους βοηθάτε να διευρύνουν την εικόνα τους για τη χώρα μας. Η ίδια επιστολή μπορεί να αποσταλεί μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Στην περίπτωση αυτή ίσως το κείμενο να χρειαστεί κάποια μικρή προσαρμογή.»
2. «Οι Έλληνες μαθητές στις μέρες μας μαθαίνουν τουλάχιστον μία δύο ξένες γλώσσες. Θεωρείται ότι θα τους χρειαστούν στη ζωή τους ; Γράψτε ένα άρθρο στην εφημερίδα του σχολείου σας, εξηγώντας τους λόγους για τους οποίους είναι απαραίτητα η γνώση μίας ή και δύο ξένων γλωσσών στο σύγχρονο κόσμο».
3. «Με αφορμή τα συχνά φαινόμενα ρατσισμού που έρχονται στη δημοσιότητα και τις σχετικές για το θέμα συζητήσεις να γράψετε ένα κείμενο στο οποίο να αναφέρετε τα αίτια και τους τρόπους αντιμετώπισης του φαινομένου».
4.  «Γιατί πιστεύεις ότι οι άνθρωποι αγαπούν την ειρήνη και απεχθάνονται τον πόλεμο ; Να καταθέσεις τις απόψεις σου σε ένα κείμενο 200 – 300 λέξεων».

Έχετε να προτείνετε άλλες εκφωνήσεις εκθέσεων; Με χαρά να διαβάσουμε τις προτάσεις στα σχόλιά σας!

Ασκήσεις με διαρθρωτικές/συνδετικές λέξεις

1. α) Να διαγράψετε όποια από τις παρακάτω συνδετικές/διαρθρωτικές λέξεις και φράσεις δε συνάδουν νοηματικά με τις υπόλοιπες λέξεις της κάθε ομάδας και  β) να γράψετε τι φανερώνει η κάθε ομάδα.

2. Να εντοπίσετε στην παρακάτω παράγραφο τις συνδετικές/διαρθρωτικές λέξεις και φράσεις που επιτυγχάνουν τη συνοχή της και να δηλώσετε τη σημασία τους.

Το αποτέλεσµα όλων αυτών είναι να αλλοιώνεται το γλωσσικό αίσθηµα που διαµόρφωσε ο Νεοέλληνας µιλώντας και ακούοντας τη µητρική του γλώσσα. ∆εχτήκαµε, για παράδειγµα, πλήθος λέξεων που συνδέονται µε τη χρήση του υπολογιστή, τον οποίο εντάξαµε στο λεξιλόγιό µας ως computer. Επίσης εκατοντάδες λέξεις που συνδέονται µε το φαγητό, όπως  λόγου χάρη, φαστ φουντ, σπαγγέτι, χάµπουργκερ, τοστ, ή το ντύσιµο, όπως τζιν, µίνι και άλλες, εντάχθηκαν στο λεξιλόγιο µας. Ακόµα, πλήθος πινακίδων ελληνικών καταστηµάτων και εµπορικών κέντρων φέρουν ξενόγλωσσες επιγραφές. Το χειρότερο  είναι ότι κατασκευάσαµε λέξεις που δείχνουν ότι χάσαµε το γλωσσικό αισθητήριό µας, όπως σουβλακερί, γυράδικο, φαστφουντάδικο κ.ά.

3.Να συμπληρώσετε τα κενά με την κατάλληλη λέξη από την παρένθεση  (έτσι, ωστόσο, δηλαδή, διότι).

Όλα αυτά σηµαίνουν, όπως γίνεται αντιληπτό, ότι υπάρχουν προβλήµατα που πρέπει να αντιµετωπίσουµε.____________, δεν είναι ανάγκη να χάσουµε την επικοινωνία µας µε τους άλλους λαούς, _______ η επαφή µε άλλους πολιτισµούς είναι ευλογία. Πρέπει κυρίως να αποκτήσουµε πιο στέρεη γλωσσική παιδεία. Να επιδιώκουµε, _________, να σπουδάζουµε συστηµατικά την προφορική και τη γραπτή µητρική µας γλώσσα. _____, θα έχουµε τη δυνατότητα να µην αποδεχόµαστε εύκολα ξένους όρους, παραµερίζοντας ελληνικές λέξεις ικανές να αποδώσουν τις σύγχρονες επικοινωνιακές και τεχνολογικές περιστάσεις.

• Μετά από αυτές τις ασκήσεις είστε έτοιμοι να παίξετε το παρακάτω παιχνίδι πατώντας στον σύνδεσμο Συνδετικές/Διαρθρωτικές Λέξεις ή Φράσεις - Ταξινόμηση κατά ομάδα (wordwall.net)

Κουίζ ορθογραφίας

Ας εξασκηθούμε στην ορθογραφία, επιλύοντας το παρακάτω κουίζ!

Κουίζ ορθογραφίας (wordwall.net)

Η Ελλάδα στον κόσμο

Η ελληνική φύση!

Θετικές όψεις της

• Φυσικό περιβάλλον:

Πολύμορφες, ήρεμες, μαγευτικές ακρογιαλιές, ορεινές εναλλαγές τοπίου και υδάτινοι υδροβιότοποι, πλούσια και κατάφυτη βλάστηση καθιστούν την Ελλάδα ιδανικό προορισμό για τουρισμό διαφόρων μορφών.

Ελληνικά προϊόντα υψηλής ποιότητας και διατροφικής αξίας, όπως για παράδειγμα το λάδι, το μέλι, η μαστίχα λειτουργούν ως πόλος έλξης επισκεπτών.

• Πολιτισμός:

Η Ελλάδα αποτελεί κοιτίδα του πολιτισμού, καθώς σε αυτή καλλιεργήθηκαν και εξελίχθηκαν οι τέχνες, τα γράμματα, οι επιστήμες.

Πλούσια πολιτιστική δραστηριότητα στη μουσική και στο θέατρο. Οι θεατρικές παραστάσεις των αρχαίων δραμάτων προσελκύουν στην Ελλάδα πολλούς λάτρεις του θεάτρου από όλο τον κόσμο.

Πολλά αρχαιολογικά μνημεία ποικίλων ιστορικών περιόδων (αρχαία, ρωμαϊκά, βυζαντινά) και μουσεία που φιλοξενούν εκθέσεις με αρχαιολογικούς θησαυρούς, αντικείμενα ιστορικής αξίας, έργα λαϊκής τέχνης και έργα τέχνης των νεότερων χρόνων και του σύγχρονου πολιτισμού.

• Γνωρίσματα της προσωπικότητας των Ελλήνων:

Φιλόξενοι, ζεστοί, προσιτοί, εξωστρεφείς, ενθουσιώδεις, ανήσυχα και φιλοπερίεργα πνεύματα που αγαπούν τα ταξίδια και την πατρίδα τους

Αρνητικές όψεις της

• Έλλειψη οργάνωσης:

Κυριαρχία γραφειοκρατίας και δυσλειτουργία σε κάποιες δημόσιες υπηρεσίες με αποτέλεσμα τη συχνή ταλαιπωρία των πολιτών.

Έλλειψη υποδομών στον τομέα της υγείας, της παιδείας και της κοινωνικής πρόνοιας.

Απουσία έργων υποδομής, όπως για παράδειγμα στο οδικό δίκτυο.

Έλλειψη πρασίνου και πάρκων αναψυχής στα μεγάλα αστικά κέντρα.

• Νοοτροπία των Ελλήνων:

Διάθεση οικονομικής εκμετάλλευσης των τουριστών από κάποιους καιροσκόπους και ασυνείδητους

Φαινόμενα παραβίασης των νόμων

Φαινόμενα προγονολατρείας- προγονοπληξίας