Κατηγορίες παιχνιδιών
Μια συνηθισμένη κατηγοριοποίηση παιχνιδιών είναι ανάλογα με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του τύπου σεναρίου στο οποίο εμπλέκουν τον χρήστη. Διακρίνουμε:
Παιχνίδια δράσης (Action games)
Στα παιχνίδια δράσης ο παίκτης ελέγχει την εικονική αναπαράσταση (avatar) ενός
πρωταγωνιστή. Συλλέγει αντικείμενα, αποφεύγει εμπόδια, και μάχεται ενάντια σε εχθρούς με διάφορους τρόπους επίθεσης. Η έμφαση δίνεται σε φυσικούς χειρισμούς του παίκτη, όπως συντονισμός χεριού-ματιού (hand-eye coordination) και χρόνο αντίδρασης (reaction-time). Η κατηγορία αυτή περιλαμβάνει διάφορες υποκατηγορίες όπως: fighting games, shooter games, platform games.
Παιχνίδια στρατηγικής (Strategy games)
Στα παιχνίδια στρατηγικής ο παίκτης εφαρμόζει μία μακροπρόθεσμη στρατηγική, καθώς και επιμέρους τακτικές κινήσεις για την επίτευξη του στόχου. Δίνεται έμφαση στις δεξιότητες λήψης αποφάσεων του παίκτη. Σχεδόν όλα τα παιχνίδια στρατηγικής απαιτούν ιεραρχική σκέψη λήψης αποφάσεων και υψηλή ενημερότητα για την
κατάσταση του παίκτη.
Παιχνίδια άθλησης (Sport games)
Ένα αθλητικό παιχνίδι προσομοιώνει τη δραστηριότητα κάποιου παραδοσιακού αθλητικού παιχνιδιού. Κάποια παιχνίδια προσομοιώνουν το παίξιμο του παιχνιδιού (π.χ. EA FIFA12), ενώ άλλα τη στρατηγική και την οργάνωση της διεξαγωγής του (π.χ. Championship Manager). Ορισμένα παιχνίδια μάλιστα περιλαμβάνουν
ρεαλιστικά στοιχεία για τους αθλητές ενός παιχνιδιού (π.χ. παίκτες και ομάδες ποδοσφαίρου) και ενημερώνονται κάθε χρόνο σύμφωνα με τις αλλαγές που συμβαίνουν στον πραγματικό κόσμο.
Παιχνίδια περιπέτειας. (Adventure games)
Ο παίκτης υιοθετεί τον ρόλο ενός πρωταγωνιστή σε μια διαδραστική ιστορία όπου κυριαρχεί η εξερεύνηση και η επίλυση γρίφων (και όχι οι φυσικές ικανότητες του παίκτη). Το είδος έχει άμεση σχέση με άλλα αφηγηματικά μέσα όπως το διήγημα και η κινηματογραφική ταινία. Σχεδόν όλα τα παιχνίδια περιπέτειας σχεδιάζονται για έναν παίκτη, καθώς η έμφαση σε μια συγκεκριμένη ιστορία και έναν χαρακτήρα καθιστά δύσκολο το παίξιμο από πολλούς παίκτες.
Παιχνίδια προσομοίωσης (Simulation Games)
Ένα παιχνίδι προσομοίωσης αναπαράγει διάφορες δραστηριότητες του «πραγματικού» κόσμου με τη μορφή παιχνιδιού με διάφορους στόχους, όπως: εκπαίδευση, ανάλυση ή πρόγνωση. Χαρακτηριστικό παράδειγμα προσομοίωσης της στρατηγικής ανάπτυξης μιας πόλης αποτελεί το (κλασικό πλέον) SimCity.
Παιχνίδια ρόλου (Role Playing Game)
Οι παίκτες υιοθετούν ρόλους κάποιων χαρακτήρων σε ένα φανταστικό σκηνικό. Κάθε παίκτης έχει την υπευθυνότητα για την υλοποίηση του ρόλου του είτε μέσω ενεργειών είτε μέσω δομημένων επιλογών που προωθούν τη δράση ενός χαρακτήρα. Χαρακτηριστικά παραδείγματα: Pokemon , Final Fantasy.
Παιχνίδια εξάσκησης ικανοτήτων και επιτραπέζια (Skill games, board games)
Στα παιχνίδια ικανοτήτων το αποτέλεσμα καθορίζεται σε μεγάλο βαθμό από τις ικανότητες του παίκτη (διανοητικές ή φυσικές) και σε μικρότερο ποσοστό από την τύχη.
Παιχνίδια τύχης (Chance games)
Παιχνίδια όπου το αποτέλεσμα καθορίζεται από τον παράγοντα «τύχη». Δημοφιλή τέτοια παιχνίδια είναι: Dice, Playing cards , Roulette κ.ά.
Μια άλλη κατηγοριοποίηση των παιχνιδιών μπορεί να γίνει ανάλογα με το αν είναι ατομικά ή ομαδικά (με χρήση συνήθως κάποιο είδους δικτύου). Διακρίνουμε:
♦ Single player stand-alone games: Παιχνίδια ενός παίκτη που παίζονται στον υπολογιστή ή στην πλατφόρμα παιχνιδιού, χωρίς ανάγκη για σύνδεση σε δίκτυο.
♦ Local network games (LAN or multiplayer games): Παιχνίδια που παίζονται σε τοπικό δίκτυο με λίγους σχετικά παίκτες. Το παιχνίδι πρέπει να εγκατασταθεί σε κάθε υπολογιστή που είναι συνδεδεμένος στο τοπικό δίκτυο.
♦ On line games / Massively multiplayer online games (MMOG): Παιχνίδια που παίζονται στοδιαδίκτυο από πολλούς παίκτες ταυτόχρονα.
Ειδικές κατηγορίες
Παιχνίδια σοβαρού σκοπού (serious games – SG). Τα παιχνίδια σοβαρού σκοπού ή σοβαρά παιχνίδια έχουν μεγάλη διάδοση την τελευταία δεκαετία, αλλά δεν ανήκουν καταρχάς στα ψυχαγωγικά παιχνίδια. Πρόκειται πρωτίστως για παιχνίδια τύπου προσομοίωσης, που αποσκοπούν στην ανάπτυξη δεξιοτήτων των παικτών για τη διαχείριση συγκεκριμένων καταστάσεων και δραστηριοτήτων σε ποικίλους τομείς, όπως στον πολιτισμό, την υγεία, τη βιομηχανία. Η προσομοίωση στην οποία βασίζεται ένα παιχνίδι σοβαρού σκοπού μπορεί να υποστηρίζεται από οσοδήποτε απλά ή σύνθετα τεχνολογικά εργαλεία. Τα τελευταία χρόνια έχουν δημιουργηθεί και επιτραπέζια παιχνίδια σοβαρού
σκοπού.
Ψηφιακά αφηγηματικά παιχνίδια. Τα αφηγηματικά παιχνίδια αποτελούν μια ξεχωριστή κατηγορία ψηφιακών παιχνιδιών. Συνδυάζοντας στοιχεία από τη λογοτεχνική αφήγηση, τα αφηγηματικά παιχνίδια μπορούν να θεωρηθούν και ως διαδραστικά ψηφιακά βιβλία, στα οποία ο παίκτης-αναγνώστης καθορίζει σε μεγάλο ή μικρό βαθμό την εξέλιξη της ιστορίας. Η διάδραση του παίκτη με το παιχνίδι είναι αλληλένδετη με τη δυναμικότητα στην εξέλιξη της πλοκής, και άρα με τη δόμηση του σεναρίου.
Το παραπάνω κείμενο διατίθεται και με την μορφη ομιλίας.