Η δανειστική βιβλιοθήκη είναι αναπόσπαστο κομμάτι του Προγράμματος Σπουδών στο Νηπιαγωγείο και αποτελεί κύριο μέρος της διαμόρφωσης ενός περιβάλλοντος εγγραμματισμού. Γνωρίζοντας ότι αναπτύσσεται η ανάγνωση και η γραφή από την νηπιακή ακόμα ηλικία, συνθήκη που διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην μελλοντική εξέλιξη του μαθητή, η δημιουργία βιβλιοθήκης στο νηπιαγωγείο είναι καθοριστική. Μεγάλη η συμβολή και των γονέων στη διαδικασία της δανειστικής βιβλιοθήκης, καθώς βοηθούν και υποστηρίζουν το έργο του νηπιαγωγείου. Η ανάγνωση των βιβλίων από τους γονείς βοηθά στη δημιουργία προτύπων συμπεριφοράς και είναι μέγιστης σπουδαιότητας στην κατάκτηση του εγγραμματισμού.

Τα παραπάνω όμως είναι εφικτά όταν οργανωθεί η βιβλιοθήκη της τάξης με τη συμμετοχή των παιδιών και η νηπιαγωγός δημιουργήσει τις προϋποθέσεις εκείνες που θα προβληματίσουν και θα αποδώσουν νόημα στην όλη διαδικασία, ενθαρρύνοντας τους μαθητές να σκεφτούν να προβληματιστούν και να οργανώσουν τη βιβλιοθήκη τους.

Τρόπος Λειτουργίας δανειστικής βιβλιοθήκης

Η έναρξη του θεσμού της δανειστικής βιβλιοθήκης τοποθετείται χρονικά με την έναρξη του δεύτερου τριμήνου. Κάθε Παρασκευή οι μαθητές δανείζονται ένα βιβλίο της αρεσκείας τους , το οποίο διαβάζουν στο σπίτι με τη βοήθεια ενός ενήλικα και το επιστρέφουν τη Δευτέρα. Συνοδευτικά με το βιβλίο παίρνουν ένα φύλλο καταγραφής, το οποίο καλούνται να συμπληρώσουν μετά την ανάγνωση του βιβλίου. Σε αυτό τα παιδιά γράφουν και ζωγραφίζουν μόνα τους, όπως μπορούν, τα στοιχεία που τους ζητούνται.

Επιστρέφοντας τη Δευτέρα στο Νηπιαγωγείο τα παιδιά ενθαρρύνονται να αναδιηγηθούν και να παρουσιάσουν την ιστορία του βιβλίου που διάβασαν στους συμμαθητές τους, εκφράζοντας εντυπώσεις και συναισθήματα.

Τα βιβλία πρέπει να επιστρέφονται σε καλή κατάσταση. Οι γονείς και τα παιδιά οφείλουν να προσέχουν να μη λερωθούν, να μη σχιστούν και να μη μουντζουρωθούν. Σε περίπτωση σημαντικής καταστροφής οι γονείς καλούνται να φροντίσουν για την αντικατάσταση του βιβλίου με καινούριο, ενισχύοντας το αίσθημα υπευθυνότητας των παιδιών.

Στόχοι δανειστικής βιβλιοθήκης

• Να αγαπήσουν τα παιδιά τα βιβλία, να εμπλουτίσουν το λεξιλόγιό τους, να αποκτήσουν ερεθίσματα, να ταυτιστούν με ήρωες, συναισθήματα και καταστάσεις.
• Να αποκτήσουν τα παιδιά υπευθυνότητα και συνέπεια φροντίζοντας να επιστρέψουν έγκαιρα και σε καλή κατάσταση το βιβλίο που δανείστηκαν
• Να μοιραστούν τα παιδιά ευχάριστες και δημιουργικές στιγμές με αγαπημένα πρόσωπα (γονείς)
• Να εξοικειωθούν τα παιδιά με την μελλοντική εργασία στο σπίτι που θα ακολουθήσει σε άλλες εκπαιδευτικές βαθμίδες
• Να αγαπήσουν τα βιβλία
• Να νιώσουν τα παιδιά τη χαρά της «δικής του εργασίας», την οποία  κάνουν μόνα τους, χωρίς διορθώσεις και παρεμβάσεις από κανέναν, ώστε να ενισχυθεί η αυτονομία  και η αυτοεκτίμησή τους.

Οδηγίες ανάγνωσης των βιβλίων της δανειστικής βιβλιοθήκης 

• Διαβάστε το βιβλίο στο παιδί σας σε κάποια ήρεμη στιγμή δική σας και του παιδιού, χωρίς να το πιέζετε να το κάνει.
• Πριν την ανάγνωση του βιβλίου, επεξεργαστείτε μαζί του το εξώφυλλο, εντοπίζοντας τον τίτλο, τον συγγραφέα, τον εικονογράφο και τον εκδοτικό οίκο, διαδικασία με την οποία είναι εξοικειωμένα τα παιδιά από το Νηπιαγωγείο
• Δείξτε του με τον δείκτη σας τις λέξεις που διαβάζετε κατά την διάρκεια της ανάγνωσης, ώστε να κατανοήσουν τη φορά της ανάγνωσης (από αριστερά προς τα δεξιά και από πάνω προς τα κάτω) Μην ξεχνάτε ότι για τα παιδιά δεν είναι αυτονόητο ότι διαβάζουμε τις λέξεις και όχι τις εικόνες σε ένα βιβλίο.
• Κάντε συχνές παύσεις κατά την ανάγνωση (ανά μια ή δυο σελίδες) και ρωτήστε το παιδί να σας πει τί κατάλαβε από αυτό που μόλις άκουσε. Έτσι ελέγχετε εάν σας παρακολουθεί και αν κατανοεί τί ακούει.
• Παροτρύνετέ το, όσο διαβάζετε, να κάνει υποθέσεις για το τί θα γίνει παρακάτω στην ιστορία , καθώς και να παρατηρεί τις λεπτομέρειες στις εικόνες (π.χ. τι λες να γίνει μετά; τι θα έκανες αν ήσουν στη θέση του; τι θα άλλαζες;)
• Όταν τελειώσετε το βιβλίο, ζητήστε από το παιδί να σας πει με δικά του λόγια περιληπτικά το νόημα της ιστορίας (τι έλεγε δηλαδή με λίγα λόγια αυτή η ιστορία που άκουσε). Βοηθήστε το, ξεφυλλίζοντας μια μια της σελίδες από την αρχή. Ενισχύστε το να κάνει ολοκληρωμένες προτάσεις, δομημένες και να χρησιμοποιεί ποικιλία λέξεων (πχ πριν ,μετά, σε λίγο, αργότερα, γιατί, επειδή…κλπ.)

Όπως διαπιστώνουν οι Μπατσούτα κ.ά (2007) η βιβλιοθήκη λειτουργεί ως περιβάλλον εγγραμματισμού και συνδράμει στην ανάπτυξη δεσμού αγάπης με το βιβλίο και φιλαναγνωσίας.

Στη σύγχρονη εποχή ωστόσο καθίσταται πλέον σαφής και η αξιοποίηση των ΤΠΕ στην ενίσχυση της φιλαναγνωσίας. Τα παιδικά παραμύθια λειτουργούν καταλυτικά ως προμηθευτές νέων εμπειριών των παιδιών, ως πάροχοι νέων πληροφοριών και λαμβάνουν υπόψη τα ενδιαφέροντα και τις ανάγκες τους (Κοντοπούλου & Λέκκα, 2020).

Βιβλιογραφία